مهدیه پاکروان / دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه الزهرا و پژوهشگر ارشد گروه پژوهشی پویافکر
زهرا سالاریان / کارشناس ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه قم و پژوهشگر گروه پژوهشی پویافکر

فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات تاریخ اسلام

سال دهم/ شماره ۳۹/ زمستان ۱۳۹7

مسلمانان در هجرت مجبور به ترک زندگی و همه سرمایه خود شدند و در اوج سختی و عسرت، زندگی جدید خود را در مدینه آغاز کردند. برخی مستشرقین معتقدند که در این شرایط، مهاجرین مال باخته به منظور ایجاد شغل و کسب درآمد کاروان های تجاری قریش را هدف حمله و غارت خود قرار دادند. این نوشتار در صدد واکاوی این مسئله است که آیا چنین هدفی می تواند علت سرايا و غزوات آغازین بعد از هجرت باشد؟ با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی مدینه، روابط تجاری قبایل اطراف مدینه با قریش و پیمان های میان اوس و خزرج و قبایل اطراف باید گفت نه تنها این امر نمی توانست سبب قوت اقتصادی و کسب در آمد و شغل برای مسلمانان شود، بلکه غارت کاروانها و ایجاد ناامنی در مسیرها اقتصاد مدینه نو پا را با چالش های جدی روبه رو می کرد. یهودیان نیز که موقعیت اقتصادی و اجتماعی شان در خطر قرار می گرفت در برابر چنین اقداماتی بی اعتنا نمی ماندند. اتخاذ چنین هدفی نه تنها سبب کسب در آمد نمیشد بلکه با در نظر گرفتن مناسبات پیچیده میان قبایل و سایر مؤلفه ها، حتی منافع اقتصادی مسلمانان را نیز در خطر قرار می داد

جهت دانلود مقاله کلیک کنید