اعتبار سنجی خطبه ۸۰ نهجالبلاغه
دکتر محمد قندهاری
نشست “بررسی اعتبار سنجی خطبه ۸۰ نهجالبلاغه” یکشنبه ۲۲ آبان ماه 1401، توسط گروه پژوهشی پویافکر برگزار شد.
در این نشست آقای دکتر محمد قندهاری (دکترای علوم قرآن و حدیث) در مورد پژوهشی که در زمینه احادیث مربوط به زنان داشتند و بطور مشخص در مورد خطبه ۸۰ نهج البلاغه صحبت کردند. وضعیت جمعآوری نهج البلاغه توسط سید رضی و نیز ویژگیهای شخصیتی او در مواجهه با احادیث از دیگر نکات مورد اشاره دکتر قندهاری بود.
دکترقندهاری با بیان این نکته که خطبه۸۰ در واقع جزو مکاتبات امام علی(ع) بوده که به اشتباه در بخش خطب ذکر شده، به مسألهی اختلاف بین نسخههای مختلف متن این نامه در منابع گوناگون پرداختند و نشان دادند این متن دارای تحریرهای مختصر و نیز مفصل است. ایشان نهایتا با مطابقت دادنهای متعدد نشان دادند تحریر کوتاه این نامه اصالت دارد و عبارات نواقص العقول در تحریر مفصل آمده و در تحریر کوتاه نیامدهاست و بخش نواقص العقول در واقع اضافاتی است که از منابع قبلی وارد تحریر مفصل شدهاست، حال یا در شرح و بسط مطلب و یا با مقاصد دیگر. همچنین رد قسمتهای اضافه شده در دیگر متون اهل سنت نیز یافت میشود.
در ادامه دکترقندهاری اشاره کردند که سید رضی متاثر از فلسفه یونانی و عقل گرا بوده و در آن زمان نگاه عقلگرایان به زنان بسیار تحقیرآمیز بودهاست و گویا سید رضی هم قصد اثبات این موضوع (زن ستیزی) را در سخنان حضرت امیر(ع) را داشتهاست به گونهای که این یونانیان نبودند که این نظریه را دادند بلکه در سخن پیشوایان ما هم چنین دیدگاهی بودهاست.
تجربههای پژوهشی در مطالعات اسلامی
دکتر فاطمه درودیان
به همت گروه پژوهشی پویافکر برگزار شد؛
پنجمین جلسه از سلسلهنشستهای تخصصی در سال 1401 با موضوع «تجربههای پژوهشی در مطالعات اسلامی»
این نشست با محوریت فضای دانشگاهی در رشتههای علوم اسلامی، گرایشات و تفکرات اساتید اهل تسنن و کمبودها در تبیین مواضع شیعیان برگزار شد.
در این نشست، دکتر فاطمه درودیان؛ استادیار دانشگاه تربیت مدرس و دانشجوی مطالعات اسلامی دانشگاه تورنتو کانادا، مطالبی را درخصوص وضعیت فعلی رشتههای مربوط به علوم اسلامی در کشور کانادا، ضرورت حضور شیعیان مطلع در مجامع آکادمیک در سطح جهان، لزوم رعایت استانداردهای علمی در نگارش مقالات علمی پژوهشی حوزۀ مطالعات اسلامی و… مطرح کرد.
لازم به یادآوری است پژوهشکده «پویافکر» در نظر دارد نشستهای دیگری را نیز در ادامه جلسات پیشین برگزار کند.
بررسی موضوعات تحقیقاتی حال و آینده در حوزۀ تاریخ اسلام
دکتر غلامرضا ظریفیان
چهارمین جلسه از سلسلهنشستهای تخصصی «تجربههای پژوهشی در مطالعات اسلامی» برگزار شد.
این برنامه با زیرموضوع «بررسی موضوعات تحقیقاتی حال و آینده در حوزۀ تاریخ اسلام»، روز سهشنبه 7 تیرماه 1401 با حضور دکتر غلامرضا ظریفیان؛ استادیار گروه تاریخ دانشگاه تهران برگزار شد.
در این نشست که علاوه بر گردهمایی حضوری، بهصورت آنلاین نیز برگزار شد، به مواردی نظیر لزوم بررسی مباحث مطرحشده در مراکز پژوهشی شیعهشناسی در جهان، توجه به مبانی تشیع، لزوم انجام پژوهشهایی در زمینۀ تاریخ اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی تشیع، بحران فراروایتها و… اشاره شد.
انگیزههای پژوهش در حوزه تاریخ اسلام
احسان روحی (پژوهشگر مستقل)
توسط گروه پژوهشی پویافکر؛
نشست «تجربههای پژوهشی در مطالعات اسلامی» برگزار شد
اولین نشست از سلسلهنشستهای «تجربههای پژوهشی در مطالعات اسلامی»، روز سهشنبه مورخ 17 اسفندماه 1400 برگزار شد.
در این نشست که با حضور محققان، دانشجویان و علاقهمندان به مطالعات اسلامی برپا شد، آقای احسان روحی؛ محقق مطالعات اسلامی که در زمینۀ موضوعاتی نظیر سیرۀ پیامبر اکرم (ص) و تأثیر رقابتهای قبیلهای در صدر اسلام، ذوالقرنین، بیزانسپژوهی و مطالعۀ تطبیقی منابع بیزانسی و اسلامی با هدف یافتن اطلاعاتی جدید درخصوص شخصیت تاریخی حضرت نرگس (س) و جد ایشان و… دست به مطالعه و تحقیق زده، به ارائۀ مطالبی در ارتباط با موضوع نشست پرداخت.
مواردی همچون انگیزۀ پژوهش در حوزۀ ترور و تفکیک مقالات مرتبط با موضوع ترور، دلایل و انگیزههای شکلگیری مطالعات در حوزه سیرۀ پیامبر (ص)، بررسی علل و انگیزههای پیدایش مطالعات شکاکانه نسبت به پژوهشهای اسلامی که پیشتر در باب کتاب مقدس نیز انجام گرفته است و… از موضوعاتی بودند که در این جلسه به بحث و گفتوگو گذاشته شدند.